دیابت و ویروس کرونا

به بیماران توصیه می‌کنم که همیشه حداقل برای مصرف ۲ تا ۳ ماه داروی ذخیره داشته باشند. تا تعداد دفعات مراجعه به داروخانه کمتر شود و به این ترتیب تا حدودی از شیوع بیماری کرونا جلوگیری کرد.

• آیا انسولین‌های قلمی در ایران کم است؟

با توجه به اظهارت مدیران ارشد شرکت سانوفی و نووردیسک، در حال حاضر با کمبود انسولین قلمی مواجه نیستیم. اما سیستم توزیع انسولین‌های قلمی نسبت به قبل تغییر کرده . و ظاهرا با سهمیه‌بندی مدت‌دار یا کوتاه‌مدت به داروخانه‌ها ارائه می‌شود. درنتیجه داروخانه‌ها نیز برای عرضه آنها به افراد مبتلا به دیابت با محدودیت مواجه می‌شوند.

• در شرایط کمبود انسولین چه توصیه‌ای به بیماران می‌توانیم بکنیم؟

ممکن است این روزها به دلیل نبود انسولین مصرفی ما در یک داروخانه، تصمیم بگیریم که از انسولین دیگری استفاده کنیم. اما باید توجه داشته باشیم که نباید انسولین دیگری را جایگزین انسولین مصرفی خود کنیم. چراکه مثلا انسولین‌های لوومیر، گلارژین لنتوس و توجئو هرچند در گروه انسولین‌های پایه قرار دارند ولی نباید با هم جابه‌جا شوند. و یا انسولین‌های نوومیکس و نوورپید با وجود شباهت اسمی، عملکرد متفاوت دارند. پس دقت کافی داشته باشیم که کدام انسولین را استفاده می‌کنیم. فرد مبتلا به دیابت باید شکل ظاهری قلم، اسم تجاری و حتی نام انسولین خود را بشناسد تا دچار اشتباه نشود.

• در شرایط شیوع ویروس کرونا کدام داروی کنترل کننده قند خون بهتر است، قرص یا انسولین؟

با توجه به شیوع بیماری کرونا، این شرایط تأثیری روی تغییر داروهای کنترل‌کننده قند خون (انسولین یا قرص) تجویز شده توسط پزشک ندارد. پس افراد مبتلا به دیابت باید مطابق گذشته به مصرف داروهای خود طبق نظر پزشک ادامه ‌دهند.

یک قانون کلی در دیابت برای بیماری وجود دارد، اگر فرد به دلیل بیماری، در بیمارستان بستری شود و به خاطر تب و عفونت در خون شرایط ناپایداری پیدا کند. به طور خاص در مورد کرونا اگر مشکلات تنفسی آنقدر زیاد باشد که فرد برای تنفس به کمک دستگاه احتیاج داشته باشد. قطعا در چنین شرایطی از داروهای خوراکی دیابت نباید استفاده کند و با نظر تیم درمان تزریق انسولین برای او شروع می‌شود.

فرد مبتلا به دیابت، مدیریت مشکلات تنفسی ایجاد شده در بیماری کرونا، نباید منجر به غفلت از کنترل و مدیریت دیابت شود. چرا که وضعیت کنترل قند خون فرد در بهبود بیماری تأثیر می‌گذارد. درنتیجه مراکز مرتبط با بستری بیماران کرونا، در زمینه کنترل قند خون افراد مبتلا به دیابت باید با متخصصین داخلی و غدد همکار ارتباط داشته باشند.

اما اکثر افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، شرایط بد وخامت و بدحالی برایشان ایجاد نمی‌شود که به بستری بیمارستان نیاز داشته باشند و همچنان توان غذا خوردن دارند می‌توانند از قرص‌های تجویز شده توسط پزشک برای کنترل قند خون استفاده نمایند. مگر اینکه با توجه به وضعیت کنترل قند خون، شرایط جسمی و بیماری فرد پزشک معالج تصمیم دیگری بگیرد. به دلیل نوسان قند خون در وضعیت بیماری به دلیل عفونت که اثر افزایشی روی قند خون دارد و یا کم‌اشتهایی که باعث کاهش قند خون می‌شود. فرد باید دستگاه تست قند داشته باشد و دفعات بیشتری قند خون خود را اندازه‌گیری کند. حتی در فردی که قرنطینه خانگی شده، نباید تمام توجه روی بهبود شرایط کرونا باشد. بلکه فرد باید به کنترل قند خون خود نیز بیشتر توجه کند که مهمترین بخش آن دفعات بیشتر تست قند خون است تا تیم پزشکی مرتبط با فرد، با توجه به تغییرات قند خون بتواند درباره داروهای مصرفی او تصمیم‌گیری کند. بنابراین در تیم درمانی کرونا برای یک فرد مبتلا به دیابت، حتما باید پزشک متخصص غدد یا داخلی، یا پزشکی که تجربه ویزیت دیابت را دارد و یا درنهایت مشاوری که بتواند با دورکاری روی کنترل قند خون فرد نظارت کند، حضور داشته باشد.

مسئله بیماری کرونا نباید روی توجه ما نسبت به مدیریت و استفاده از سایر درمان‌های دارویی اثر بگذارد. به عنوان مثال بیماران نسبت به مصرف استاتین‌‌ تجویز شده توسط پزشک، کم‌توجهی می‌کنند. در صورتی که این گروه دارویی از نظر عملکرد تداخل زیادی با داروهای دیگر ندارد.

اگر شرایط شما از نظر جسمی و دارویی در حال تغییر است، حتما با پزشک معالج خود در تماس باشید. در صورت قرنطینه خانگی، علاوه بر تیم درمانی کرونا در صورت امکان با پزشک معالج خود نیز در ارتباط باشید تا از نظر کنترل دیابت، با توجه به شرایط مثبت شدن کرونا و تغییر سبک زندگی فرد، پزشک معالج راهنمایی‌ مناسب را انجام دهد.