دیابت بارداری چیست و چگونه می‌توان آن را کنترل کرد؟
علائم، علل، تشخیص و درمان دیابت بارداری
در دوران بارداری، برخی از زنان سطح قند خون بالایی دارند. این بیماری به عنوان دیابت بارداری (GDM) می‌شود. دیابت بارداری به طور معمول بین هفته های ۲۴ام و ۲۸ام ایجاد می شود. دکتر فوق غدد و دکتر زنان در این بیماری می توانند شما را یاری کنند.
طبق نظر مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها ، تخمین زده می شود که دیابت بارداری در ۲ الی ۱۰ درصد بارداری‌ها در ایالات متحده رخ دهد.
اگر در دوران بارداری به دیابت بارداری مبتلا شوید، به این معنی نیست که شما قبل از بارداری دیابت داشته‌اید یا پس از بارداری به آن مبتلا خواهید شد. اما، دیابت بارداری خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را در آینده افزایش می‌دهد.
اگر کنترل ضعیفی روی دیابت بارداری داشته باشید، این امر می‌تواند ریسک ابتلا به دیابت را در کودک افزایش داده و ریسک عوارض آن را نیز برای شما و کودک در دوران بارداری و زایمان افزایش دهد.
علائم دیابت بارداری چیست؟
به ندرت پیش می آید که دیابت حاملگی علائم ایجاد کند. اگر علائمی را تجربه کنید، احتمالاً خفیف خواهند بود. آنها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خستگی
- تاری دید
- تشنگی بیش از حد
- نیاز بیش از حد به ادرار کردن
- خرناس
چه عواملی باعث دیابت بارداری می‌شوند؟
علت دقیق دیابت بارداری ناشناخته است، اما احتمالاً هورمون‌ها در این امر نقش دارند. هنگامی که باردار هستید، بدن مقادیر بیشتری از برخی هورمون‌ها را تولید می‌کند ، از جمله:
- لاکتوژن جفت انسانی (hPL)
- هورمون‌هایی که مقاومت به انسولین را افزایش می دهند
این هورمون ها روی جفت شما تأثیر می‌گذارند و به پایداری بارداری شما کمک می‌کنند. با گذشت زمان، میزان این هورمون‌ها در بدن شما افزایش می‌یابد. آنها ممکن است بدن شما را در برابر انسولین، که هورمون تنظیم کننده قند خون است، مقاوم کنند.
انسولین به انتقال گلوکز از خون به داخل سلول‌ها کمک می‌کند، و در آنجا برای تولید انرژی استفاده می شود. در بارداری ، بدن شما به طور طبیعی کمی نسبت به انسولین مقاوم می‌شود، تا گلوکز بیشتری در جریان خون شما وجود داشته باشد و به کودک منتقل شود. اگر مقاومت به انسولین بیش از حد شدید شود، ممکن است سطح گلوکز خون غیر طبیعی افزایش یابد. این امر می‌تواند باعث دیابت بارداری شود.
چه کسانی در معرض ریسک دیابت بارداری هستند؟
اگر موارد زیر را داشته باشید، در معرض ریسک بالاتری از ابتلا به دیابت بارداری قرار دارید:
- سن بالای ۲۵ سال داشته باشید
- فشار خون بالا داشته باشید
- سابقه خانوادگی دیابت داشته باشید
- قبل از بارداری اضافه وزن داشته باشید
- در حین بارداری بیش از حد طبیعی وزن اضافه کنید
- در انتظار چند نوزاد باشید
- قبلاً نوزادی با وزن بیش از ۹ پوند به دنیا آورده باشید
- در گذشته دیابت بارداری داشته‌اید
- قبلا سقط جنین یا مرده‌زایی بدون دلیل داشته‌اید
- مدتی گلوکوکورتیکوئیدها را مصرف کرده‌اید
- دارای سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، آکانتوز نیگریکانس یا سایر مواردی هستید که با مقاومت به انسولین در ارتباط هستند
- از نژاد آفریقایی، آمریکایی بومی، آسیایی، جزیره اقیانوس آرام یا اسپانیایی تبار باشید
چگونه دیابت بارداری تشخیص داده می‌شود؟
انجمن دیابت آمریکا (ADA) پزشکان را تشویق می کند تا زنان باردار را به طور منظم از نظر علائم دیابت بارداری تحت بررسی قرار دهند. اگر در ابتدای بارداری سابقه دیابت و سطح طبیعی قند خون نداشته باشید، پزشک شما احتمالاً در هفته ۲۴ام تا ۲۸ام شما را از نظر ابتلا به دیابت بارداری تحت معاینه قرار می‌دهد.
تست چالش گلوکز
برخی از پزشکان ممکن است بررسی‌ها را با آزمایش چالش گلوکز شروع کنند. هیچ آمادگی قبلی برای این آزمایش لازم نیست. شما یک محلول گلوکز خواهید نوشید. بعد از یک ساعت، آزمایش خون از شما صورت می‌گیرد. اگر سطح قند خون شما بالا باشد ، پزشک ممکن است یک آزمایش تحمل گلوکز خوراکی سه ساعته انجام دهد. این آزمایش دو مرحله‌ای است. بعضی از پزشکان به طور کلی از تست چالش گلوکز صرف نظر می‌کنند و فقط یک تست تحمل گلوکز دو ساعته انجام می‌دهند. این آزمایش تک مرحله‌ای است.
آزمون تک مرحله‌ای
- پزشک با آزمایش سطح قند خون ناشتا شروع خواهد کرد.
- آنها از شما می‌خواهند محلول حاوی ۷۵ گرم (گرم) کربوهیدرات بنوشید.
- آنها بعد از یک ساعت و دو ساعت سطح قند خون شما را دوباره آزمایش می‌کنند.
اگر هر یک از مقادیر قند خون زیر را داشته باشید، احتمالاً در مورد شما، دیابت بارداری تشخیص داده می‌شود:
- سطح قند خون ناشتا بیشتر یا مساوی با ۹۲ میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL)
- سطح قند خون یک ساعته بیشتر یا برابر با ۱۸۰ میلی گرم در دسی لیتر
- سطح قند خون دو ساعته بیشتر یا برابر با ۱۵۳ میلی گرم در دسی لیتر
آزمون دو مرحله‌ای
- برای آزمون دو مرحله‌ای، نیازی به پرهیز غذایی نخواهید داشت.
- آنها از شما می خواهند یک محلول حاوی ۵۰ گرم قند بنوشید.
- آنها بعد از یک ساعت قند خون شما را آزمایش می کنند.
اگر سطح قند خون شما بیشتر یا برابر با ۱۳۰ میلی گرم در دسی لیتر یا ۱۴۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد، آنها آزمایش پیگیری دوم را در روز دیگری انجام می‌دهند. آستانه تعیین آن توسط پزشک مشخص می‌شود.
- در طی آزمایش دوم، پزشک با آزمایش سطح قند خون ناشتا شروع می‌کند.
- آنها از شما می خواهند یک محلول حاوی ۱۰۰ گرم قند بنوشید.
- آنها یک، دو و سه ساعت بعد، قند خون شما را آزمایش می‌کنند.
اگر حداقل دو مقدار از موارد زیر را داشته باشید ، آنها احتمالاً در مورد شما، دیابت بارداری را تشخیض خواهند داد:
- سطح قند خون ناشتا بیشتر یا مساوی با ۹۵ میلی گرم در دسی لیتر یا ۱۰۵ میلی گرم در دسی لیتر
- سطح قند خون یک ساعته بیشتر یا مساوی با ۱۸۰ میلی گرم در دسی لیتر یا ۱۹۰ میلی گرم در دسی لیتر
- سطح قند خون دو ساعته بیشتر یا برابر با ۱۵۵ میلی گرم در دسی لیتر یا ۱۶۵ میلی گرم در دسی لیتر
- سطح قند خون سه ساعته بیشتر یا مساوی با ۱۴۰ میلی گرم در دسی لیتر یا ۱۴۵ میلی گرم در دسی لیتر
آیا باید نگران دیابت نوع ۲ هم باشم؟
ADA همچنین پزشکان را تشویق می کند تا در ابتدای بارداری زنان را از نظر دیابت نوع ۲ بررسی کنند. اگر فاکتورهای ریسک ابتلا به دیابت نوع ۲ را دارید ، پزشک احتمالاً در اولین ویزیت قبل از زایمان، شما را از نظر بیماری دیابت تست می‌کند.
این عوامل خطر عبارتند از:
- اضافه وزن داشتن
- بی تحرک بودن
- داشتن فشار خون بالا
- داشتن مقادیر کلسترول خوب (HDL) کم در خون
- داشتن مقادیر بالای تری گلیسیرید در خون
- داشتن سابقه خانوادگی دیابت
- داشتن سابقه دیابت حاملگی، پیش دیابت یا علائم مقاومت به انسولین
- قبلا نوزادی به دنیا آورده باشید که بیش از ۹ پوند وزن داشته باشد
- آفریقایی تبار ، بومی آمریکایی، آسیایی، جزیره اقیانوس آرام یا اسپانیایی تبار بودن
آیا انواع مختلفی از دیابت بارداری وجود دارد؟
دیابت بارداری به دو گروه تقسیم می شود. کلاس A1 برای توصیف دیابت بارداری استفاده می‌شود که می تواند فقط از طریق رژیم غذایی کنترل شود. افراد مبتلا به دیابت حاملگی کلاس A2 برای کنترل وضعیت خود به انسولین یا داروهای خوراکی نیاز دارند.
دیابت بارداری چگونه درمان می‌شود؟
اگر مبتلا به دیابت بارداری هستید، برنامه درمانی شما به سطح قند خون در طول روز بستگی خواهد داشت.
در بیشتر موارد، پزشک به شما توصیه می‌کند قبل و بعد از غذا قند خون خود را آزمایش کنید و با تغذیه سالم و ورزش منظم وضعیت خود را کنترل کنید.
در برخی موارد، در صورت لزوم، پزشک ممکن است تزریق انسولین را نیز به برنامه اضافه کند. طبق گفته کلینیک مایو، فقط ۱۰ تا ۲۰ درصد از زنان مبتلا به دیابت بارداری برای کنترل قند خون خود به انسولین نیاز دارند.
اگر پزشک شما را تشویق کند که سطح قند خون خود را کنترل کنید، ممکن است دستگاه مخصوص کنترل قند را در اختیار شما قرار دهد.
همچنین ممکن است پزشک تزریق انسولین را تا زمان زایمان، برای شما تجویز کند. از پزشک خود در مورد زمان‌بندی مناسب تزریق انسولین در رابطه با وعده های غذایی و ورزش سوال کنید تا از افت قند خون جلوگیری کنید.
همچنین، پزشک متخصص غدد می‌تواند به شما بگوید که اگر سطح قند خون خیلی پایین بیاید یا به طور مداوم بالاتر از حد مجاز باشد، چه کاری باید انجام دهید. ضمنا بد نیست بدانید درمان دیابت بارداری در طب سنتی نیز امکانپذیر است. به شرط آن که حتما به پزشک متخصص طب سنتی مراجعه کنید و نه افراد ناآگاه.
اگر به دیابت بارداری مبتلا هستم چه بخورم؟
رژیم متعادل کلید اصلی مدیریت صحیح دیابت بارداری است. به طور خاص، زنان مبتلا به دیابت بارداری باید توجه ویژه‌ای به مصرف کربوهیدرات، پروتئین و چربی خود داشته باشند.
همچنین، خوردن منظم ( هر چند ساعت یکبار) می تواند به شما در کنترل سطح قند خون کمک کند.
کربوهیدرات‌ها
فاصله‌گذاری مناسب در وعده‌های غذایی غنی از کربوهیدرات، به جلوگیری از افزایش قند خون کمک می‌کند.
پزشک زنان و زایمان به شما کمک می‌کند تا دقیقاً مقدار کربوهیدرات های روزانه را تعیین کنید. همچنین ممکن است توصیه کند که برای کمک به برنامه های غذایی، به یک متخصص تغذیه ثبت شده مراجعه کنید.
گزینه های سالم کربوهیدرات عبارتند از:
- غلات کامل
- برنج قهوه ای
- لوبیا، نخود، عدس و سایر حبوبات
- سبزیجات نشاسته‌دار
- میوه‌هایی با قند پایین
پروتئین
زنان باردار باید هر روز دو تا سه وعده پروتئین مصرف کنند. منابع خوب پروتئین شامل گوشت و مرغ بدون چربی، ماهی و توفو است.
چربی
چربی‌های سالمی که باید در رژیم غذایی خود بگنجانید، شامل آجیل، دانه‌ها، روغن زیتون و آووکادو بدون نمک است.
دیابت بارداری با چه عوارضی همراه است؟
اگر دیابت بارداری شما ضعیف کنترل شود، ممکن است سطح قند خون در طول بارداری بالاتر از حد مجاز باقی بماند. این موضوع می‌تواند منجر به عوارضی شود و بر سلامت کودک شما تأثیر بگذارد. به عنوان مثال ، هنگامی که کودک شما متولد می‌شود، ممکن است موارد زیر را داشته باشد:
- وزن بالا در هنگام تولد
- مشکلات تنفسی
- قند خون پایین
- دیستوکسی شانه، که باعث می شود شانه های آنها در حین زایمان در کانال زایمان گیر کند
این افراد ممکن است بعداً در معرض خطر ابتلای بیشتری به دیابت باشند. به همین دلیل بسیار مهم است که با دنبال کردن برنامه درمانی توصیه شده توسط پزشک فوق تخصص غدد و متابولیسم، گام‌هایی برای مدیریت دیابت بارداری خود بردارید.
چشم انداز این دیابت چیست؟
قند خون شما باید پس از زایمان به حالت طبیعی برگردد. اما ابتلا به دیابت حاملگی خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ در دوران آتی زندگی را افزایش می‌دهد. از پزشک زنان و زایمان خود بپرسید که چگونه می‌توانید خطر ابتلا به این بیماری و عوارض ناشی از آن را کاهش دهید.
آیا می‌توان از دیابت بارداری پیشگیری کرد؟
جلوگیری از دیابت حاملگی به طور کامل امکان پذیر نیست. با این حال ، بکارگیری عادات سالم می‌تواند شانس ابتلا به این بیماری را کاهش دهد. اگر باردار هستید و یکی از عوامل خطر دیابت بارداری را دارید، سعی کنید یک رژیم غذایی سالم داشته باشید و به طور منظم ورزش کنید. حتی فعالیت های سبک مانند پیاده روی نیز ممکن است مفید باشد.
اگر قصد بارداری در آینده نزدیک را دارید و از طرفی اضافه‌وزن هم دارید یکی از بهترین کارهایی که می‌توانید انجام دهید این است که برای کاهش وزن با پزشک خود مشورت کنید. حتی کاهش مقدار کمی وزن می‌تواند به شما در کاهش خطر ابتلا به دیابت بارداری کمک کند.
پاسخ دهید