تاثیر دیابت بر کیسه صفرا

کیسه صفرا که در زیر کبد قرار دارد، صفرای تولید شده توسط کبد را ذخیره و جمع آوری می کند. بسیاری از بیماران دیابتی با مشکلات مربوط به این عضو روبرو می شوند. در این مقاله به این مسئله پرداخته ایم که تاثیر دیابت بر آن چیست و چرا بیماران مبتلا به دیابت با این مشکل مواجه می شوند.

صفرا چیست؟

صفرا یک مایع بسیار پیچیده است که معمولاً قلیایی بوده و تقریباً 95٪ آن را آب تشکیل داده است که شامل نمک های صفراوی، رنگدانه نارنجی/زرد و سبز ساخته شده از هموگلوبین، کلسترول، اسیدهای چرب، لسیتین، ویتامین ها، نمک های معدنی و چندین ترکیب دیگر است. بیش از 2500 پروتئین مختلف در صفرا یافت شده است. پس از خوردن غذا، هورمون کوله سیستوکینین، کیسه صفرا را تحریک می کند، صفرا آزاد می شود و از مجرای صفراوی مشترک به دوازدهه منتقل می شود. نمک ‌های صفراوی علاوه بر مقابله با اسیدیته، چربی ‌ها را امولسیون می‌کنند و به لیپاز پانکراس اجازه می‌دهند تا جذب آن ها را تسهیل کند و ویتامین‌ های محلول در چربی A، D، E و K را با خود حمل کند. بیشتر نمک‌ های صفراوی بعد از آن دوباره جذب می‌شوند.

تاثیر دیابت بر کیسه صفرا

نتایج آزمایشات به عمل آمده برای دریافت تاثیر دیابت بر کیسه صفرا نشان داده است که خطر بیماری کیسه صفرا در میان افراد مبتلا به دیابت بیشتر از دیگر افراد است.

اما در مورد اینکه چگونه دیابت و مقاومت به انسولین می تواند بر سلامت کیسه صفرا تأثیر می گذارد، نظریه های متعددی وجود دارد. برای مثال در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ که بیشتر دچار اضافه وزن یا چاقی می شوند، احتمال ابتلا به ب بیشتر است؛ به این دلیل که چاقی باعث افزایش ترشح کلسترول به داخل صفرا می شود، این کلسترول می تواند در کیسه صفرا تجمع یابد و در نهایت منجر به تشکیل سنگ کیسه صفرا شود.

علاوه بر این، افراد مبتلا به دیابت به این دلیل که دارای سطوح بالاتری از تری گلیسیرید خون هستند، به دلیل تجمع این نوع چربی، کیسه صفرا آن ها بیشتر مستعد تشکیل سنگ کیسه صفرا خواهد بود.

نظریه دیگری که در مورد تاثیر دیابت بر کیسه صفرا وجود دارد این است که احتمال تشکیل سنگ کیسه صفرا، به دلیل نوروپاتی اتونومیک یا آسیب ناشی از دیابت به اعصاب غیرارادی کنترل کننده حرکت روده ها و کیسه صفرا ، در افراد دیابتی بیشتر است.

علائم مشکل کیسه صفرا را بشناسید

از آنجایی که افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا هستند، دانستن علائم مشکلات رایج کیسه صفرا، مانند سنگ کیسه صفرا، مهم است و خوب است از این علائم آگاه شوید تا به محض مشاهده چنین علائمی به پزشک دیابت خود مراجعه کنید و راهنمایی های لازم را دریافت نمایید.

این علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد ناگهانی در سمت راست بالای شکم که می تواند چندین ساعت طول بکشد
• درد بین تیغه های شانه یا زیر شانه راست
• درد شکم در سمت راست که بعد از غذا بدتر می شود.
• حالت تهوع یا استفراغ بی دلیل

سنگ کیسه صفرا، رسوبات سخت شده ی صفرا هستند که می توانند در کیسه صفرا ایجاد شوند. صفرا، مایع گوارشی است که در کبد تولید می شود و در کیسه صفرا ذخیره می شود.هنگام غذا خوردن، کیسه صفرا منقبض می شود و صفرا را به درون روده کوچک تخلیه می کند. سنگ کیسه صفرا، رسوبات سخت شده ی مایع گوارشی است که می تواند در کیسه صفرا ایجاد شود. کیسه صفرا، اندامی کوچک و گلابی شکل در سمت راست شکم، دقیقا زیر کبد است.کیسه صفرا، مایع گوارشی به نام صفرا را که به داخل روده کوچک ترشح می شود، نگهداری می کند.

اندازه سنگ صفرا می تواند از کوچکی یک دانه شن تا بزرگی یک توپ گلف متغیر باشد. برخی افراد، تنها دچار یک سنگ صفرا می شوند، در حالی که برخی دیگر، دچار سنگ های بسیاری می شوند.افرادی که بر اثر این بیماری، علائمی را تجربه می کنند، معمولا نیاز به جراحی خارج کردن کیسه صفرا دارند. سنگ هایی که باعث ایجاد هیچ علامت و نشانه ای نمی شوند، معمولا به درمان نیاز ندارند.

علائم

ممکن است سنگ صفرا باعث ایجاد هیچ علامت یا نشانه ای نشود. اگر سنگ صفرا وارد مجرایی شود و ایجاد انسداد کند، علائم و نشانه های حاصل عبارت اند از:

• درد ناگهانی و تشدید شونده در بخش راست و فوقانی شکم
• درد ناگهانی و تشدید شونده در مرکز شکم، دقیقا زیر استخوان سینه
• درد پشت در میان تیغه های شانه
• درد در شانه سمت راست
• حالت تهوع یا استفراغ
• درد سنگ صفرا ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت ادامه پیدا کند.

در صورت بروز هرگونه علامت یا نشانه نگران کننده، به پزشک مراجعه کنید.

در صورت بروز علائم و نشانه های جدی وجود سنگ صفرا، مانند موارد زیر، به دنبال مراقبت فوری باشید:

• درد شکمی بسیار شدید که اجازه نشستن به صورت بی حرکت نمیدهد.
• زرد شدن پوست و سفید شدن چشم ها
• تب بالا به همراه لرز

دلایل سنگ کیسه صفرا

واضح نیست علت تشکیل سنگ صفرا چیست. پزشکان تصور می کنند ممکن است سنگ صفرا زمانی تشکیل می شود که:

• صفرا، حاوی مقادیر زیاد کلسترول است. به طور معمول، صفرا حاوی مقادیر کافی از مواد شیمیایی برای حل کردن کلسترول مترشحه از کبد است.اما اگر کبد، کلسترول بیشتری نسبت به آنچه که صفرا می تواند حل کند، ترشح کند، ممکن است کلسترول اضافی، تشکیل کریستال و درنهایت سنگ دهد.
• صفرا حاوی مقادیر زیاد بیلی روبین است. بیلی روبین، یک ماده شیمیایی است که زمانی تولید می شود که بدن، سلول های قرمز خون را تجزیه می کند.عارضه های به خصوصی مانند سیروز کبد، عفونت مجرای صفراوی و برخی اختلالات خونی باعث ایجاد مقادیر فراوان بیلی روبین توسط کبد می شود. بیلی روبین اضافی در تشکیل سنگ صفرا نقش دارد.
• کیسه صفرا به درستی تخلیه نمی شود. اگر کیسه صفرا به طور کامل یا به میزان کافی تخلیه نشود، ممکن است صفرا بسیار تغلیظ شود و در تشکیل سنگ صفرا نقش داشته باشد.

انواع

انواع این سنگ که می تواند ایجاد شود عبارت است از:

سنگ صفرای کلسترولی

شایع ترین نوع سنگ صفرا، به نام سنگ صفرای کلسترولی، اغلب به رنگ زرد است. این سنگ ها عموما از کلسترول حل نشده تشکیل شده اند اما ممکن است حاوی اجزای دیگر نیز باشند.

سنگ صفرای رنگی

این سنگ های قهوه ای تیره یا مشکی، زمانی تشکیل می شوند که صفرا حاوی بیلی روبین فراوانی است.

درمان

کولکیستکتومی از طریق پاراروسکوپی

ابزارهای جراحی به خصوص و یک دوربین کوچک از طریق چهار برش در شکم وارد می شوند. شکم به کمک گاز کربن دی اکسید متورم می شود تا برای جراح جا باز شود تا بتواند با ابزارهای جراحی کار کند.اغلب افراد مبتلا به سنگ های صفرایی که علائم ایجاد نمی کنند، هیچ گاه نیاز به درمان نخواهند داشت.بر اساس علائم و نتایج تست های تشخیصی، پزشک تعیین می کند که آیا نیاز به درمان وجود دارد یا خیر.ممکن است پزشک توصیه کند که فرد، نسبت به علائم عوارض سنگ صفرا مانند تشدید درد در بخش فوقانی و راست شکم، هوشیار باشد.اگر علائم و نشانه های سنگ صفرا در آینده ایجاد شوند، می توان درمان را انجام داد.

گزینه های درمانی عبارت اند از:

جراحی برای برداشتن کیسه صفرا (کولکیستکتومی)

پزشک برای برداشتن کیسه صفرا، دستور جراحی می دهد، زیرا سنگ ها به طور مکرر بر می گردند.پس از برداشتن ، صفرا به جای ذخیره شدن در کیسه صفرا، مستقیما از کبد به درون روده کوچک جریان می یابد.برای زنده ماندن نیاز به کیسه صفرا نیست و خارج کردن آن، تاثیری بر گوارش غذا ندارد اما می تواند باعث اسهال شود، که معمولا موقتی است.

مصرف دارو برای انحلال سنگ

صفرا

داروهای خوراکی ممکن است به انحلال سنگ ها کمک کند.اما ممکن است ماه ها یا سال ها زمان ببرد تا سنگ ها به این طریق حل شوند و در صورت توقف درمان، احتمالا دوباره سنگ ها شکل بگیرند.گاهی دارو موثر واقع نمی شود. معمولا برای سنگ صفرا، دارو مصرف نمی شود و برای افرادی کنار گذاشته می شود که نمی توانند تحت جراحی قرار گیرند.