بیماری دیابت یا مرض قند چیست؟

افزایش شیوع چاقی ناشی از شکل نادرست زندگی شهرنشینی و بالارفتن سن جوامع بشری ،سرعت ابتلا به بیماری دیابت را در جهان و کشور ما افزایش داده است .

نگرش پیشگیرانه (که در الویت است) و درمان برای مبتلایان به این بیماری ،به ارائه ی مجموعه مقالات در سایت کلینیک دیابت کرج منجر گردید .

متاسفانه رشد این بیماری در کشور ما چشمگیرتر بوده و در حال حاضر ،حدود 3 میلیون نفر مبتلا گشته و حدود 5 میلیون نفر نیز در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. مبتلایان به دیابت بیش از دیگران در معرض ابتلا به اختلالات بینایی،حملات قلبی ،قطع عضو و نارسایی کلیوی هستند . مطالعات بسیاری نشان داده اند که رعایت برنامه ی غذایی سالم ،داشتن فعالیت فیزیکی منظم ،کنترل دقیق قند،فشار و چربی خون از بروز این عوارض خطرناک تا حد زیادی جلوگیری می کند به طوری که بیمار دیابتی می تواند زندگی سالم و طول عمر طبیعی داشته باشد . بنابراین برآن شدیم تا در خصوص روش های سالم زیستن و پیشگیری و و درمان این بیماری ،آموزش های گسترده ای را در جهت ارتقای سطح دانش شما مخاطبین محترم بازگو کنیم .

بدیهی است توصیه های ذکر شده در این مقالات جایگزین درمان نمی باشد و فرد باید برای درمان به پزشک مراجعه کند . اما رعایت مواردی که در ادامه ارائه می گردد مسلما به بهبود شرایط بالینی بیمار،کنترل بهتر بیماری و همچنین تاثیر بهتر درمان دارویی منجر خواهد شد .

بیماری دیابت

دیابت در واقع اختلال تعادل میان میزان تولید و مصرف قند می باشد و مهم ترین عامل این اختلال ،کاهش یا قطع تولید انسولین و یا پاسخ ندادن سلول های بدن در ورود قند به داخل سلول است که در هر دو صورت چون قند خون نمی تواند وارد سلول ها شده و به مصرف برسد،بالامی رود . البته در مواردی نادر نیز میزان تولید انسولین و پاسخ دهی سلول ای بدن کاملا طبیعی است ولی ترشح هورمون های دیگر نظیر آدرنالین و گلوکاگن و یا هورمون رشد (یا بیماریهای خاص دیگر که فعلا موضوع بحث نیست) منجر به افزایش غیرطبیعی قند خون در بدن می شود .

پس از هضم غذا ،حجم زیادی از قند،به گردش خون وارد می گردد. به منظور کنترل انسولین توسط غده ی پانکراس در خون ترشح می شود .مازاد میزان قند ابتدا در کبد ذخیره شده تا پس از مصرف قند موجود در خون ،جهت تغذیه ی ارگان های بدن استفاده گردد.اگر میزان قند خون باز هم بالا باشد ،انسولین بیشتری از پانکراس ترشح می شود که ورود بیشتر قند به داخل سلول ها را (بیش از نیاز سلولی) به دنبال دارد و سلول به ذخیره و تبدیل این قند اضافی به چربی اقدام می نماید .

در دیابت به دلیل اختلال در تولید انسولین و یا عدم پاسخگویی سلول های بدن در جذب قند موجود در خون ،قند بیمار بالا می رود. به عبارتی قند زیاد تولید شده و کمتر مصرف می شود که این عامل در بیماران دیابتی مهم ترین علت وارد نشدن به داخل سلول ها برای سوخت و ساز و افزایش قند است.

انواع  بیماری دیابت

دیابت در دو نوع اصلی وجود دارد :

دیابت نوع 1 که در آن بدن توانایی تولید انسولین را از دست می دهد .عوامل وراثتی و محیطی مانند ابتلا به بیماریهای ویروسی به میزان نامشخصی در ایجاد آن دخالت دارند . برای این بیماران ،تزریق انسولین جزء اصلی درمان می باشد .

اما در دیابت نوع 2 ،معمولا مقدار تولید انسولین کاهش یافته و یا بدن به دلیل چاقی یا عوامل دیگری مثل اختلالات هورمونی واسترس در برابر انسولین تولید شده مقاومت می کند . این نوع دیابت معمولا در افراد بالای 40 سال دیده می شود و می توان آن را در شروع بیماری با رعایت رژیم غذایی مناسب ،ورزش یا در صورت لزوم مصرف قرص مهار کرد . البته بیماران این گروه ممکن است بعد از گذشت چند سال به تزریق انسولین هم نیاز پیدا کنند .