تاثیر گیاه گزنه بر بیماری دیابت : گزنه با نام علمی Urtica Dioica) ) از خانواده Urticacease می باشد . ابن سینا در کتاب خود به اثر این گیاه در کاهش قند خون اشاره کرده است . در کشور های اروپایی از گزنه بیشتر به منظور کاهش التهاب و درمان آرتریت روماتوئید استفاده می شود ولی از دیگر کاربردهای دارویی گزنه می توان به درمان عفونت مثانه و مجاری ادراری ، درمان بزرگ شدن پروستات ، سرطان سینه ، حساسیت فصلی و درمان آکنه اشاره کرد .

از زمانی که دیابت به عنوان یکی از بیماریهای مرتبط با استرس اکسیداتیو مطرح شد، مصرف آنتی اکسیدان ها نیز رویکرد درمانی در کنترل دیابت و کاهش عوارض مرتبط با آن پیدا کرد. نقش داروهای گیاهی به عنوان یک درمان مکمل در درمان دیابت مورد توجه قرار گرفت ولی برای رسیدن به قطعیت و سندیت محکم نیاز به انجام مطالعات بیشتر می باشد .

تاثیر گیاه گزنه بر بیماری دیابت

گیاه گزنه حاوی طیف وسیعی از ترکیبات آنتی اکسیدانی از جمله پلی فنول ها، فلاونوئیدها ، لکتین و استرولها می باشد که طبق مطالعه مروری EL Hauari در سال 2019 در کاهش سطح گلوکز خون و ریسک بیماری های قلبی عروقی بخاطر ویژگی های ضد فشار خون ، آنتی اکسیدان و ضد التهاب موثر بوده است .طبق مطالعات محدود انجام شده این گیاه از طریق مهار آنزیم های تاثیر گذار روی جذب قند غذا ( آلفا آمیلاز و آلفا گلوکزیداز ) ، تغییر شکل عناصر تولید قند در بدن (GLUT4) و محافظت از سلول بتا پانکراس (محل سنتز انسولین ) روی کنترل قند خون در دیابتی ها موثر می باشد .

در مطالعه دکتر اسفنجانی و همکاران در سال 1390 تاثیر عصاره گیاه گزنه بر 50 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 مورد بررسی قرار گرفت که نتیجه گرفتند مصرف روزانه 100 میلی گرم به ازای وزن بدن از گیاه گزنه اثر مثبتی روی کاهش  قند خون ناشتا  و هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1C) ،  الگوی لیپیدی و کاهش فشار خون  نشان داده است لذا دوز مصرف این گیاه به عنوان درمان تمکیلی دیابت حتما باید زیر نظر پزشک یا کارشناس تغذیه مشخص شود .

در مقاله مروری چاپ شده در مجله نفروپاتولوژی آقای مجید اسدی و همکاران به نتایج مثبتی در مورد گیاه گزنه در پیشگیری و درمان دیابت به عنوان مکمل داروهای شیمیایی و بهبود کیفیت زندگی رسیده است .به علت دارابودن منابع فلاونوئیدی در کنترل قند خون دو ساعته و مقاومت به انسولین موثر است .

در مطالعه مداخله ای دیگری که در اسرائیل در سال 2018 انجام شده ، بعد از 12 هفته مصرف گزنه توسط 103 شرکت کننده مبتلا به دیابت نوع 2 ، HBA1C ( میانگین قند خون سه ماهه گذشته ) از 9% به 7.1% کاهش یافته است . همینطور گلوکز خون از 211 mg/dl به 133 تغییر یافت . کلسترول کل ، تری گلیسیرید سرم  نیز کاهش معنی داری داشته است .

با رعایت نکات لازم و جانب احتیاط میتوان از گیاه گزنه گاهی به عنوان درمان تکمیلی با نظر پزشک یا کارشناس تغذیه استفاده کرد ولی به هیچ وجه نباید جایگزین درمان های دارویی شود زیرا از عوارض احتمالی تاثیر این گیاه در دراز مدت اطلاعاتی در دست نیست . پس بهتر است در صورت تمایل به مصرف گیاه گزنه با نظر پزشک و کارشناس تغذیه اقدام کنید تا در روند کنترل قند خون و فشار خون خود به مشکل بر نخورید و از بروز تداخلات دارو غذا پیشگیری کنید.

کلینیک درمان دیابت ارمغان کرج با سال ها تجربه و تخصص در زمینه کنترل و درمان انواع بیماری دیابت در استان البرز مشغول به فعالیت می باشد. شما عزیزان می توانید جهت تعیین وقت مشاوره با پزشک فوق تخصص دیابت با کلینیک تماس حاصل نمایید. این مرکز درمان دارای دپارتمان های مختلف از قبیل دپارتمان تغذیه، دپارتمان زخم دیابتی، دپارتمان روانشناسی می باشد.